Jedzenie emocjonalne to wstydliwy problem, z którym boryka się wiele osób. Emocje, zarówno te pozytywne, jak i negatywne, mogą stać się bodźcem do jedzenia, także w chwilę po obfitym posiłku. Jedzenie staje się łatwym sposobem łagodzenia napięcia, bardzo łatwo jest jednak stracić nad nim kontrolę. Przeczytaj poniższy poradnik, aby dowiedzieć się, czym właściwie jest jedzenie emocjonalne i jak sobie z nim radzić.
Czym jest jedzenie emocjonalne
Pod pojęciem jedzenia emocjonalnego mieści się skłonność do jedzenia pod wpływem silnych emocji. Motywacja do jedzenia jest silniejsza w przypadku negatywnych emocji, nie oznacza to jednak, że pozytywne nie budzą tej potrzeby. W praktyce nie liczy się rodzaj emocji, ale ich natężenie. Jedzenie staje się sposobem na niwelowanie silnych stanów emocjonalnych i nie wynika z odczuwania głodu fizjologicznego. Można zatem mówić o dwóch rodzajach tego zaburzenia, czyli jedzeniu w celu zniwelowania negatywnych emocji oraz w celu utrzymania nastroju pozytywnego.
Przyczyny emocjonalnego jedzenia
Mechanizm potrzeby jedzenia pod wpływem emocji nie jest dokładnie poznany, zakłada się jednak, że negatywny afekt, który w danej sytuacji jest doświadczany, a który jest związany z uczuciem niepokoju i lęku, może być błędne interpretowany przez mózg jako stan głodu. Problem zlokalizowany jest prawdopodobnie na osi podwzgórze-przysadka-nadnercza, której zadaniem jest tłumienie odczucia głodu w sytuacjach zagrożenia. Jej nieprawidłowe działanie odwraca sytuację i zmusza do jedzenia w chwilach napięcia emocjonalnego.
Mechanizm działania jedzenia emocjonalnego
Jeśli zastanawiasz się, dlaczego Twój organizm „zmusza” Cię do jedzenia pod wpływem emocji, to odpowiedź jest dość złożona. Po pierwsze jedzenie prowadzi do wyrzutu insuliny, która z kolei obniża poziom kortyzolu – hormonu stresu. Poza tym w efekcie obfitego posiłku dochodzi także do wyrzutu glikozy, której wysoki poziom powoduje senność, a ta z kolei daje wrażenie przyjemnego odpłynięcia problemów. Trzeci powód, dla którego organizm widzi w jedzeniu najlepszą metodę na stres, to psychologiczny mechanizm panowania nad własnym życiem. Kiedy emocje biorą górę i tracimy kontrolę nad sytuacją, możliwość spożycia dużego i niekoniecznie zdrowego posiłku daje poczucie pełnej dominacji.
Metody na radzenie sobie z jedzeniem emocjonalnym
Pierwszym krokiem do zwalczenia nawyku jedzenia emocjonalnego jest przyznanie się do posiadania takiego problemu. Konieczne jest ustalenie momentów, w których sięgasz po nadprogramowe jedzenie. Należy się więc zastanowić nad tym, jakie emocje towarzyszą jedzeniu, a także jakiego rodzaju produkty wówczas spożywasz. Przydatne może się okazać notowanie posiłków oraz sytuacji, w jakich do jesz. Walka z jedzeniem emocjonalnym będzie więc walką ze szkodliwymi schematami i przyzwyczajeniami. Na pewno pomocne stanie się usunięcie z lodówki i szafek produktów, po które najczęściej sięgasz w emocjach. Niezbędne może się okazać również wypracowanie nieszkodliwego substytutu jedzenia. Zamiast posiłku spróbuj w nerwowych momentach wyjść na spacer, przeprowadzić krótką sesję medytacji, wypić szklankę wody.
Jeśli czujesz, że nie jesteś w stanie poradzić sobie z problemem jedzenia pod wpływem emocji, nie bój się poprosić o pomoc specjalistę. Na początek warto spróbować porozmawiać o tym problemie z internistą, można skierować kroki również bezpośrednio do dietetyka lub lekarza psychiatry. Fizyczny aspekt problemu uda Ci się zwalczyć pozbywając się jego psychologicznych podstaw.
